En kısa tanımlamayla; toplar damar genişlemesidir denilebilir. Damarsal hastalıklar arasında en ciddi konuma sahip olan Varis, hem tehlikeli hemde tehlikesiz olduğu söylenebilir. Bu ayrımı yapmak için sorunun toplardamar genişlemesi yada kılcal damar problemi olup olmadığına bakılmalıdır. Kapakçık bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkan toplardamar genişlemesi asıl sorun olup, tedavi edilmediğinde şikayetleri artarak bacak yaralarına ve pıhtılaşmaya neden olmaktadır. Kılcal damar ise nedeni tam olarak tespit edilememiş olup, estetik yönden kötü görünüme neden olmaktadır. Bunun dışında ciddi bir riski yoktur. Konuyu daha net anlamak için lütfen sayfayı sonuna kadar inceleyiniz. Şimdi dilerseniz hastalığın yapısı ve neden olduğunu detaylıca ele alalım.
Varis Nedir?
Yukarıda da belirttiğim gibi 2 gruba ayrılmaktadır. Toplar damar genişlemesi asıl varis hastalığı olup, kesinlikle geç kalınmadan ve bilimsel (ameliyat, ameliyatsız uygulamalar) ile tedavi edilmesi gerekir. 3 mm ile 3 cm kalınlığında genişlemiş damarlar olabilmektedir. Kılcal damar çatlaması ise kalınlığı 1 ile 2,5 mm arasında olmaktadır. Size ciddi bir zararı olmayan fakat estetik yönden kötü bir görünüme neden olmaktadır. Bacaklar ve yüz bölgesinde görülen kılcal damarlar hızla yaygınlaşan bir yapısı bulunmaktadır. Bu nedenle etek giyen kadınlar özellikle ciddi sıkıntı yaşamaktadır.
Neden Olur?
Yine yukarıda yer alan bilgilerde belirtildiği gibi kılcal damar nedenleri tam olarak tespit edilememiştir. Daha çok kadınlarda görülmesi nedeniyle kadınlık hormonları (Östrojen) ile alakalı olduğu düşünülmektedir. Asıl sorun olarak kabul ettiğimiz Toplardamar Genişlemesi ise teknik yönden tarif edecek olursak toplardamarlarda 5-10 cm aralıklarla bulunan ve kirli kanı geri kaçırmamakla görevli yapılardır. Çeşitli nedenlerle (genetik, meslek seçimi, hareketsiz yaşam) sonucu bu kapakçıkların bozulması ile ortaya çıkmaktadır. Konuyu daha net anlayabilmek için kapakçıkları detaylıca anlamak gerekir. Alt başlıkta hemen bu bilgilere göz atalım.
Toplardamar Kapakçıkları Nedir ?
İnsan vücudunda kan damarları olarak başlıca 5 dolaşım sistemi bulunmaktadır. Bunlar Arterler, Arteriyoller, Venüller, Venler ve en küçük kan damarları olan kılcal damar şeklinde ayrılmaktadır. Arterler ve Arteriyoller vücuda taze kan pompalarken Venler ve Venüller ise vücudun kullandığı ve oksijen yönünden yetersiz kirli kanı kalbe taşımaktadır. Atardamarlara göre görevi biraz daha zor olup, çünkü daha çok aşağıdan yukarı çıkması gerekmektedir. Bacaklardan kalbe doğru gidiş yer çekimininde etkisi ile oldukça zor olmaktadır. Sürekli geri kaçma eğiliminde olan kirli kanın geri kaçmasını öncelemek için Venlerde 5-10 cm aralıklarla kapakçık bulunmaktadır Tek yönlü olarak açılan bu kapakçıklar kirli kanın geri kaçmasını önlemektedir.
Damar Kapakçıkları Nasıl Bozulur?
Konuya teknik anlamda girecek olursak bozulmanın en önemli bulgusu toplardamarlarda oluşan yüksek basınçtır. Bizim bilmemiz gereken ise kapakçıkların bozulmasına neden olacak kadar tehlikeli basıncın neden olduğu ve nasıl önlenilmesi gerektiğidir. Basıncın yükselmesinde en önemli etken ayakta sabit durmaktır. Yani ayakta çalışanlar başlıca risk grupları arasında yer almaktadır.
Varisten Korunma Yolları
Damar Basıncını Düşürmek (Korunmak İçin) Ne Yapmalıyız?
Varis hastalığına neden olan faktörün en başında ayakta sabit kalmakla oluşan damar basıncı ve bu basıncın kapakçıklarını bozduğunu öğrendik, burada alınması gereken önlem ilk olarak damarlarda yüksek basınç oluşmasını önlemektir. Ayakta sabit çalışmamak, yine aynı şekilde uzun süre oturarak hareketsiz durmamak gerekir. Bunları yapamıyorsak 30-45 dakika aralıklarla kısa süreli bile olsa yürüyüşler yaparak damarlarda oluşan basıncı azaltmalıyız. Asıl imkanınız varsa yere uzanarak bacaklarınızı 20-30 cm yukarıda tutmak damar basıncını düşürecektir.
Varis Belirtileri
Yaş ilerlemesi ile birlikte her insan aslında varis riski taşımaktadır. Yazının üst kısımlarında hastalığın neden, nasıl olduğu ve korunmak için alınması gereken önlemleri gördük, şimdi ise aldığımız önlemlere rağmen bu sorunla karşı karşıya kalmanız halinde nasıl bir süreç ile karşılaşacağımızı göreceğiz. Yani varis belirtileri (ağrı, kramp, damar genişlemesi, kaşıntı) gibi durumların neyi ifade ettiğine bakacağız.
Damar Genişlemesi (Cilt Dışına Taşma) Daha öncede belirttiğim gibi kılcal damar ciddi bir hastalık olmayıp, o nedenle varis belirtileri hususuna Toplardamar Genişlemesi yani asıl varis dediğimiz sorunla devam edeceğiz. Burada ilk belirti damarların genişlemesi, kıvrımlaşması ve cilt üzerinden belli olur hale gelmesidir. Bunun nedeni ise kapakçıkları bozulan damarın kirli kanı kalbe göndermek yerine damarlarda beklemesi ile açıklanır. Bahçede bir su kalanı düşünün önüne çalı, çırpı gelince suyun akışı biraz hafifler ve orada su birikmeye kanal dışına taşmaya başlar. Aynı durum toplardamar içinde geçerli olup, damarlarda bekleyen kirli kan damarların genişlemesine (şişmesine) ve cilde baskı yaparak cilt dışından kolayca görünmesine neden olmaktadır. Bu görüntüyü almak için 10-15 dakika ayakta durduktan sonra bacaklarınıza bakabilirsiniz.
Kaşıntı Hastalık ilk ortaya çıktığı ilk andan itibaren karşılaşacağınız şikayetlerden biri bacaklarda kaşıntı olmaktadır. Bunun nedeni yukarıda da belirtildiği gibi kirli kanın damarlarda beklemesi olup, düzenli yürüyüş yapan insanlarda kan akışı daha düzenli olduğu için kaşıntı şikayeti daha az yada hiç görülmez.
Ağrı / Sızlama Varis belirtileri kısmına geçtiğimizde kılcal damarların ciddi bir hastalık olmadığı (estetik sorun) olduğunu belirttik, ciddi bir şikayeti olmayan kılcal damarlarda ilk ortaya çıkış sürecinde ağrı ve sonrasında sızlanma, yanma gibi şikayetler görülebilir. Asıl varis hastalığında ise bacak ağrıları kaçınılmaz bir sonuç olup, özellikle öğlen sonra başlayan yorgunlukla birlikte akşam artan bacak ağrıları görülmektedir. Tabii ki her bacak ağrısı varis hastalığının belirtisi olmayıp, burada şöyle bir ayrım yapabilir. Varis ağrıları genelde diz alt kısmında ve genelde öğren sonrası yorulmaya bağlı olarak başlayan, akşama doğru artan bir ağrıdır. Bacaklarınızı 20-30 cm yukarıda (yere uzanarak) tuttuğunuzda ağrı azalır yada tamamen geçmektedir. Yine aynı şekilde ağrı olduğu anda yürümeye başlamanız halinde hafifleme yada tamamen ortadan kaybolması görülür. Buna ek olarak varis çorabı kullanarak ağrılar önlenir.
Kramp Spazmlı kas kasılması anlamına gelen Kramp özellikle kol ve bacaklarda sık görülen şiddetli bir ağrıdır. Varis hastalarında sık görülen şikayetlerden biri olup, özellikle geceleri sık karşılaşılan bir durumdur. Sadece hastalık ile olmayıp, aynı zamanda sinirsel, ruhsal ve susuzluğa bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Ciltte Renk Değişimi / Sertleşme Yukarıda belirttiğim şikayetler dikkate alınıp, tedavi olunmadığında ise hastalık sürekli ilerleyerek yeni belirti ve şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. O şikayetlerden biride cildin renk değiştirerek daha koyu bir hale gelmesine neden olur. Aynı zamanda ciltte sertleşme aynı anda görülür.
Varise Ne İyi Gelir?
Evet arkadaşlar hastalığın ne olduğu, neden olduğu ve nasıl anlaşılacağını detayları ile aktarmaya çalıştık, şimdi ise yukarıda belirtilen şikayetlerden bir yada bir kaçını yaşayan insanların nasıl bir yol izlemesi gerektiğini ele alalım. Öncelikle araştırmacı bir yapıya sahip olmayı ve bilimsellikten ayrılmamayı ilke edinmelisiniz.
Muayene Olmalısınız Varis belirtileri ile karşı karşıya kalan hastaların ilk yapması gereken mutlaka muayene olmalarıdır. Burada en çok sorulan sorulardan biri hangi doktora / bölüme gidileceği yönünden olmaktadır.
Kalp Damar Cerrahisi Tercih Edilmeli Varis hastalığı teşhis ve tedavisi için en tecrübeli hekim kalp damar cerrahisi olmaktadır. O nedenle iç hastalıkları (Dahiliye) ile zaman kaybetmeden mutlaka bir kalp damar cerrahisi uzmanına muayene olmalısınız. Maalesef ilçelerde bulunan devlet hastanelerinde kalp damar cerrahi bölümü çok az rastlanır. Hastalar genelde il merkezinde yer alan hastanelere yönlendirilir.
Ücretsiz Varis Muayenesi İmkanlarımızı Kullanın Medicalart olarak 22 yıldır sağlık sektörünün gelişmesi için çabalıyoruz. Türkiye’nin ilk SGK anlaşmalı kliniği olan Medicalart varis hastalarına ücretsiz muayene imkanı sunmaktadır SGK mensubu olan yada olmayan hiç önemi yok tüm insanlar kliniklerimizde ücretsiz muayene olabilir. İstanbul, Ankara ve İzmir’de hizmet veren 5 kliniğime randevu alarak gelebilirsiniz. Randevu almak için sitemizi yada aşağıda yer alan klinik telefonlarını arayarak hasta danışmanlarımızla konuşarak randevu oluşturabilirsiniz.
Bilimsel Yöntemlerle Tedavi Olmak Gerekir! Evet arkadaşlar doktora gittiğinizde sizde teşhis edilen hastalık kılcal damar değilse mutlaka tedavi olmanız gerekir. Aynı şekilde o süreçte hamile olmanız tedavinin ertelenmesini gerektirir. Bunun dışında tespit edilen tüm damar genişlemesi varis hastalıkları çok fazla zaman geçirmeden tedavi edilmesi gerekir. Doktorun size reçete ettiği ilaç, krem, varis çorabı hastalığı iyileştirmeye yönelik olmayıp, sadece ağrı, kramp, kaşıntı gibi şikayetlerin azaltılmasına yöneliktir. O nedenle doktorunuza bu ilaçları kullanınca nasıl bir sonuçla karşılaşacağınızı sormalısınız.
Varis Tedavisi Nasıl Yapılır, Nasıl Yapılmalı?
Yukarıda bu işin tek çözüm yolu bilimsel anlamda tedavi olduğunu belirttik, muayene eden doktor hastalığın tipi, derecesi, konumu ve yaygınlığına göre bir tedavi yöntemi belirlemesi gerekir. Bu yöntemi belirlerken görev yaptığı sağlık kurumunun teknolojisi ve hasta yoğunluğu göz önünde olacaktır. Kamu hastaneleri hasta yoğunluğu en fazla olan sağlık merkezleri olduğu için genelde tedavilerde ameliyat kullanılmaktadır. Medicalart gibi gelişmiş ve hizmet alanı Varis tedavisi olan merkezlerde ise ameliyatsız ve teknolojiye dayalı yöntemleri bulursunuz. Her iki yöntemde bilimsel olmasına karşın hastanın avantajlarında ciddi farklılıklar bulunmaktadır.
Ameliyatsız Varis Tedavisi (Önerilir)
Son 10 yılda gelişen teknoloji ile birlikte tüm varis hastaları ameliyatsız olarak tedavi edilmektedir. Kamu hastanelerinde henüz yeterli olmayan bu uygulama için özel sağlık merkezleri tercih edilmektedir. Onlardan biride Türkiye’nin ilk SGK anlaşmalı varis tedavi merkezi Medicalart olup, İstanbul, Ankara, İzmir ve son olarak Bursa’da açtığı klinik ile tüm hastalarına ameliyatsız tedavi yöntemleri uygulamaktadır. Lazer ve Radyo Frekans yöntemi ile cilt üzerinden işlem yaparken Köpük ve Skleroterapi yöntemlerinde ise damar içinden çok ince bir iğne ile yapılmaktadır. Ameliyatsız varis tedavi yöntemleri ve yapılışınına dair detayları aşağıda yer alan bağlantıya tıklayarak görebilirsiniz.
Varis Ameliyatı (Önerilmez)
İnsanların büyük bir bölümü şuan ameliyat korkusu ile ilkel çözüm yöntemlerine başvurmakta ve çoğu zamanda dolandırılmaktadır. Oysaki yukarıda da belirttiğim gibi ameliyat gereksiz olup, tüm varis hastaları ameliyatsız yöntemlerle 10 dakika gibi kısa sürede tedavi edilmektedir. Kamu hastanelerinde hasta yoğunluğu fazla olması nedeniyle ameliyatlara devam edilmektedir. Ameliyatlardan en sık uygulanan yöntem sorunlu damarı çıkarmak yada sorunlu kapakçıkları keserek yerine kişinin kendi vücudundan alınan sağlam kapakçıklar eklenmektedir. Hastanede yatma, narkoz, iş gücü kaybı ve tekrarlama riskinin yüksek olması nedeniyle ameliyat uygulamıyor ve önermiyoruz.
Varis Çorabı Kullanmak Gerekir mi?
Öncelikle başlıca amacımız hastalıktan kurtulmak olmalıdır. Olaya bu şekilde yaklaştığınızda varis çorabı maalesef çözüm olmayacaktır. Çünkü kapakçıkları bozulmuş olan damarlara varis çorabı herhangi bir etki etmeyecektir. Sadece yaptığı baskı ile ile damarları toparlar ve bu sayede bacaklardaki ağrı, kaşıntı gibi problemler azalır. Fakat hastalığın iyileşmesine katkı sağlamadığı gibi şikayetlerin tamamen ortadan kalkmasını da sağlayamaz. Özellikle gebelik sürecinde tedavisi mümkün olmayan hamile hastaların doğum sonrasına kadar yaşayacakları şikayetleri azaltmak için doktorun önereceği şekilde varis çorabı kullanmaları iyi olacaktır. Bunun dışında zaman yada sağlığınızı kaybetmeyin.
Tedavi Ücretleri Ne Kadar?
Yukarıda bu işin tek çözüm yolu bilimsel anlamda tedavi olduğunu belirttik, muayene eden doktor hastalığın tipi, derecesi, konumu ve yaygınlığına göre bir tedavi yöntemi belirlemesi gerekir. Bu yöntemi belirlerken görev yaptığı sağlık kurumunun teknolojisi ve hasta yoğunluğu göz önünde olacaktır. Kamu hastaneleri hasta yoğunluğu en fazla olan sağlık merkezleri olduğu için genelde tedavilerde ameliyat kullanılmaktadır. Varis tedavisine yoğunlaşmış merkezlerde ise ameliyatsız ve teknolojiye dayalı yöntemler tercih edilmektedir. Her iki yöntemde bilimsel olmasına karşın hastanın avantajlarında ciddi farklılıklar bulunmaktadır.
Ameliyatsız Varis Tedavisi
Son 10 yılda gelişen teknoloji ile birlikte tüm varis hastaları ameliyatsız olarak tedavi edilmektedir. Kamu hastanelerinde henüz yeterli olmayan bu uygulama için özel sağlık merkezleri tercih edilmektedir. Lazer ve Radyo Frekans yöntemi ile cilt üzerinden işlem yaparken Köpük ve Skleroterapi yöntemlerinde ise damar içinden çok ince bir iğne ile yapılmaktadır. Ameliyatsız varis tedavi yöntemlerinin en bilineni skleroterapi ve köpük tedavisidir, köpük tedavisi çeşitli avantajları nedeniyle skleroterapinin yerini almaktadır.
Varisin Köpükle Tedavisi
Poidocanol adlı ilaç uzun yıllar likit skleroterapi olarak kullanıldı. Son 5-6 yıldır bu ilacın köpürtülerek damara varilmesinin avantajlarının olduğu görüldü ve özel aparatla 1 ölçek ilaç 4 ölçek hava çekilerek köpürtülüp damar verilmeye başlandı. Köpükle tedavide kullanılan ilaç miktarı 3/4 oranında azalmaktadır. Böylece verilen ilaç azalmakta, aynı miktarda ilaçla çok daha fazla damara müdahale edilebilmekte, daha az sorun yaşanmaktadır.
Köpük Tedavisi Fiyatları
Ameliyatsız tedavi ücretleri SGK’lı hastalara varisin yaygınlığına göre 1000 TL’den başlayarak 7000 TL’ye kadar çıkabilmektedir.
Ücretleri etkileyen bir çok faktör vardır. Bu faktörler;
Hastalıklı damarların yaygınlığı
Varisin çeşitleri
Gidilen kliniğin teknolojik birikimi
Kliniğin ücret politikası
Flebolog olup olmaması (radyoloji uzmanları, cildiye uzmanları da yapmaya çalışmaktadır ve ucuza yapabilirler)
Ameliyatla Tedaviler
İki gruba ayrılırlar 1- Klasik ameliyatlar, 2- Çağdaş ameliyatlar
Klasik ameliyatlar stripping ve pake exizyonu olarak iki çeşittir. Çağdaş ameliyatlar ise Endo venöz lazer ablasyonuazerle (EVLA), endo venöz radyo frekans ablasyonu (EVRFA), varisi zamkla yapıştırma ve mikro flebektomi yöntemleridir. Ameliyat yöntemleri ayrı sayfalarda ele alınmıştır.
Kısaca özetlemek gerekirse
Stripping ameliyatı; Kasıktan deri 8-10 cm kesilir, burada ana toplar damarın üst ucu bulunur, buradan bir tel gönderilir, diz veya bilekten çıkarılır. damarın alt ucu bu telin ucuna bağlanır ve geri çekilir. Böylece damarlar boydan boya çıkarılmış olur. Bir çok olumsuzluğu nedeniyle devlet hastanelerinin bir kısmı dışında pek yapılmamaktadır.
Pake exizyonu; Hastalıklı damarları çıkarmak için bacağa çok sayıda deri kesisi yapılır, bu kesiklerden o alandaki damar çıkarılır. Bu iki yöntemde tekrar ihtimali yüksektir, pake exizyonunda ise çok yüksektir.
EVLA ; Damarın içine laze ışığı taşıyan tel gibi prob gönderilir, lazerle damar içerden yakılır, ameliyatsız yöntemere kıyasla biraz daha pahalıdır.
EVRFA ; Evlaya benzer sadece damarı içerden yakan enerji lazer değil radyo frekans enerjisidir. Ucu dokunduğu yeri yakan bir tel yardımıyla yalpılır. EVLA gibi ameliyatsız yöntemere kıyasla biraz daha pahalıdır.
Mikro flebektomi; Pake exizyonuna benzer ancak deri kesikleri 4-5 cm değil 2-3 mm dir. Daha az iz kalma avantajı vardır.
Varis Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Bir çok insan son aşamaya kadar hastalığın şikayetlerine bile aldırış etmeden devam etmektedir. Sürekli ilerleme özelliği bulunan bu hastalık maalesef bir noktadan sonra size hayatı çekilmez hale getirmektedir. Damarlarda başlayan kanama yerini iyileşmesi zor yaralara bırakmaktadır. Ulcus cruris te denilen yaralarciddi sorundur, bu durum maalesef görüntüsü bile insanı korkutmaya yetmektedir. Çoğu zaman bacakları çürüttüğü için insanı yürüyemez hale getirir. Aşağıda yer alan görselde basit bir örnek yer almaktadır. Sakın bu aşamaya gelmeden önce bilimsel yöntemlerle tedavi olmalısınız. Aksi halde tedaviniz hem zor hemde daha maliyetli olacaktır. Çünkü önce ülser sonra varisler tedavi edilmesi gerekir.
Varis Ülseri
Bacak derisini besleyen damarlardaki hastalık nedeniyle beslenme bozulur. Bu beslenme bozukluğuna bağlı olarak çok basit yaralanma da bile iyileşmeyen, giderek genişleyen yaralar ortaya çıkar. Eskiden iyileşmesi aylar yıllar alan bu yaralar son yıllarda uygulanan PRP yöntemi sayesinde haftalar içinde iyileşebilmektedir.
Doktorlarımıza Sorun / Öğrenin
Evet değerli arkadaşlar toplumda sık görülen ve tehlike haline gelen bu hastalıkla ilgili sizleri bilgilendirmeye çalıştık, fakat aktarmayı unuttuğum hususlar varda özür dileriz. Bu hatamızı telafi etmek ve sizlerle daha iç içe olmak için gerek soru ve yorum sistemi, gerekse canlı destek sistemi ile doktorlarımız sorularınıza yanıt veriyor.
Yumurtalık varisi, yemek borusu varisi farklı uzmanlık alanlarına girdiği ve tedavileri çok farklı olduğu için ele alınmamıştır.
